Van traditionele pootaardappel naar aardappelzaad

MERIJN BUS, AGRONOMIST BIJ SOLYNTA

Dit interview gaat over de productie van aardappelzaad door middel van hybride aardappel veredeling. En ja, leg maar eens in een paar woorden uit hoe dit in de praktijk werkt. Merijn Bus werkt als Agronomist bij Solynta en heeft een zeer geslaagde poging gedaan. Ga er als lezer maar eens goed voor zitten want het is een bijzondere ontwikkeling die wij, als Green Resource Group, op de voet volgen!

'Logistiek gezien is het in veel delen van Afrika een uitdaging om een container met pootaardappelen op de plaats van bestemming te krijgen. Het aardappelzaad van Solynta kan zonder problemen op deze plekken komen. Wij gaan verder op het moment dat de pootaardappel stopt.’ aldus Merijn.

De schakel tussen de wetenschap en de praktijk

Samen met het agronomie team is Merijn verantwoordelijk voor het wereldwijd verspreiden van alle gewenste proeven in het veld. Merijn houdt zich voornamelijk bezig met de veredelingsproeven en is hierdoor de schakel tussen de wetenschap en de praktijk. Hij denkt na over de proefopzet, geeft advies hoe het praktisch het beste ingevuld kan worden en daarnaast coördineert hij de werkzaamheden naar het team toe. Een uitdagende baan bij een innovatief bedrijf binnen de agrarische sector.

Eén hectare aardappels in een doosje van 25 gram

De traditionele manier van aardappel veredeling gebeurt door middel van pootaardappelen. Pootaardappelen worden in de grond geplaatst. Aardappelen zijn op hun schil voorzien van zogenaamde ‘ogen’ en deze lopen uit, ongeacht of deze onder de grond zitten. Zodra een pootaardappel in de grond is begraven, groeien er in de toekomst nieuwe aardappelen uit. Solynta heeft de mogelijkheid om direct vanuit zaad te starten en plantjes te maken, een groot verschil met de hedendaagse manier van werken.

‘Aardappelzaad heeft een aantal grote voordelen ten opzichte van deze traditionele pootaardappel. Je hebt voor één hectare aardappels 2500 kilo pootaardappelen nodig ten opzichte van 25 gram zaad. Het gaat hier dus om een factor van x1000. Dit kan enorm in de transportkosten schelen: in plaats van grote vrachtschepen die heel de wereld over gaan, kan je het gewoon per FedEx boxje versturen naar alle mogelijke plaatsen.’ legt Merijn uit.

‘Een ander voordeel is dat je met onze veredelingstechniek veel gerichter kunt veredelen. Wij werken met diploide (2x een exemplaar van elk chromosoom) ouderlijnen, waar de traditionele verdeling werkt met tetraploid (4x een exemplaar van elk chromosoom) materiaal. Door de halvering van het chromosomen aantal, is de uitsplitsing minder en de kruisingen beter voorspelbaar. We kunnen ziekteresistenties hierdoor beter volgen en gericht inkruisen in het DNA van een hybride. Om een voorbeeld te geven: een resistentie tegen de aardappelziekte Phytophthora werkt het best als er meerdere resistentie genen aanwezig zijn. Je moet er meerdere in je product hebben om ervoor te zorgen dat de ziekte uitblijft. Dit is zeer moeilijk in de traditionele aardappelveredeling. Met onze veredeling techniek kunnen wij de genen heel goed stapelen, zoals we dat in de wetenschap noemen.’

‘Je ziet onze manier van veredelen al geregeld bij andere groentegewassen, zoals bij mais, suikerbieten en uien. Sinds de hybride techniek is gecreëerd, die tevens geheel GMO vrij is, is er een grote waarde creatie ontstaan in de zojuist genoemde gewassen en wij willen dit graag faciliteren voor de aardappel.

Aardappelzaad gaat verder waar pootaardappelen stoppen

‘In 2008 is Solynta begonnen doordat we het Sli gen in handen kregen, geïdentificeerd door de Japanse wetenschapper Hosaka en zijn team. Door middel van deze donor zijn we aan de slag gegaan. Het Sli gen maakt zelfbestuiving mogelijk, een belangrijke voorwaarde voor de hybride veredeling. In 2015 is het bedrijf echt begonnen met groeien. Eerst waren we heel blij dat er überhaupt een aardappel onder een plantje kwam. Vervolgens zijn we ons gaan focussen op meerdere eigenschappen. Lijkt het ook op een aardappel? Smaakt het ook als een aardappel? Hoe hoog is de opbrengst? Uiteindelijk hebben we nu hybriden die ook uniform zijn. Ze hebben bepaalde eigenschappen waardoor ze aantrekkelijk zijn voor de markt. We zijn nu bezig met het uitzetten van verschillende lijnen over de hele wereld. Overal leggen we proefvelden aan en werken we hard aan onze veredeling. De vraag is zeker aanwezig! We hebben bijvoorbeeld een sterke samenwerking met de overheid van Rwanda. Logistiek gezien is het in veel delen van Afrika een uitdaging om een container met pootaardappelen op de plaats van bestemming te krijgen. Het aardappelzaad van Solynta kan zonder problemen op deze plekken komen. Wij gaan verder op het moment dat de pootaardappel stopt.’ aldus Merijn.

‘Als je ziet wat we in paar jaar al hebben bereikt door middel van al onze proeven wereldwijd, gaat het erg hard. In de toekomst willen we met steeds minder land, meer produceren. Daar wil Solynta een bijdrage aan leveren. De aardappel die wereldwijd zo populair is, is hier een heel mooi product voor.’

Benieuwd naar de mogelijkheden bij Solynta? Lees hier één van de openstaande vacatures.